Var Olan ve Giderek Artan Emisyonu Azaltmak Yerine Tamamen Ortadan Kaldırmaya Yönelik Projeler Üretiyoruz
Enspire Kreatif Enerji Çözümleri, 2020 yılında, temiz enerji kullanımını Türkiye'de tabana yayma hedefiyle yola çıkıyor. Enerji verimliliği ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının öneminin her geçen gün biraz daha artığının altını çizen Enspire Kreatif Enerji Çözümleri Satış Müdürü Arden Harun, var olma sebeplerini şöyle açıklıyor: “Sağlamış olduğumuz karbon nötr, verimlilik artırıcı proje yatırımları ve verimlilik oranlarıyla, enerjide uçtan uca bir hizmet veriyoruz”.
Enspire Kreatif Enerji Çözümleri, kendisini nasıl konumlandırıyor? Sektörüne “yeni” başlığı altında neler sunuyor?
Koç Holding’in Enerji Grubu şirketi Entek Elektrik tarafından 2020 yılında kurulan Enspire Kreatif Enerji Çözümleri olarak, temiz enerji kullanımını Türkiye'de tabana yayma hedefiyle yola çıkan ilk şirketlerden biriyiz. Fosil yakıtların tüketilmesiyle ortaya çıkan karbon salımı, iklim ve ekolojik denge üzerinde büyük tahribatlara yol açıyor. Dünyanın geleceğini tehlike altına alan bu tahribatla birlikte enerji verimliliğinin ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının önemi her geçen gün biraz daha artıyor. Var olan ve giderek artan emisyonu azaltmak yerine tamamen ortadan kaldırmaya yönelik projeler üretiyoruz. Bu bağlamda sanayi kuruluşları ve ticari binalarda; Enerji Verimliliği, Kojenerasyon/Trijenerasyon, Çatı Üstü Güneş Enerjisi (elektrik veya ısı), Enerji Depolama, Bina & Enerji Yönetimi, Talep Tarafı Yönetimi ve alanlarında hazır çözümler sunuyoruz. Bu çözümlerimizle işletmelerin enerji giderlerinde yüzde 70’e varan oranlarda tasarruf imkanı sağlıyoruz. Enspire olarak binalarda gerçekleştirdiğimiz enerji dönüşümünü mevcut şartlara uyarlayarak gerçekleştiriyoruz. Bunu yaparken binaları yıkarak baştan inşa edilmesi gibi yüksek maliyetli uygulamalar yerine mevcut sistem, ekipmanlar ve bina üzerinde gerçekleştirilebilecek verimlilik arttırıcı çözümleri devreye sokuyoruz. Bu çözümleri gerçekleştirirken işin hem tespitinde, hem projelendirmesinde yer alıyor, hem de uygulama ve finansman desteği çsağlıyoruz. Şirket ilkelerimizden biri, yatay teknolojilerde hazır çözümler sunmak. Enerji verimliliği, çatı üstü güneş enerjisi, arazi GES kurulum çözümleri gibi bu hazır çözümlerin içinde.
“Enerji Verimliliği Projeleri ile Yaklaşık Olarak 213 Ton CO₂ Azaltımı Sağladık”
Şu ana kadar hangi projelerde yer aldınız?
Ağırlıklı olarak Güneş Enerjisi Sistemleri ve Enerji Verimliliği Projeleri yürüttüğümüzü, bunun haricinde karbon nötr ve i-rec sertifikasyonu sağlama alışmalarımızın da hız kazandığını söyleyebiliriz. Sağlamış olduğumuz karbon nötr, verimlilik artırıcı proje yatırımları ve verimlilik oranlarıyla, enerjide uçtan uca bir hizmet veriyoruz. Öte yandan geliştirdiğimiz bir- çok projemizde, yapay zekayı kullanan çözümleri değerlendiriyoruz. Yapay zeka ve nesnelerin internetinin yanı sıra sensör ve algılayıcı teknolojilerle kurguladığımız modellerle kestirimci ya da önleyici bakım modellerini uyguluyoruz. Böylece sensör- lerden aldığımız veriler doğrultusunda aşınan parçaları herhangi bir arızaya yol açmadan ya da projenin işleyişini engelleyecek bir aksaklık olmadan gerekli önlemleri alıyoruz.
Son zamanlarda ise Türkiye’nin en önemli gruplarından biri ile son adımlarına geldiğimiz iş birliğini hayata geçirme aşamasındayız. Bu iş birliği ile bir metal üretiminin atık ısısı ile yine imalatta kullanılan buhar elde edilecek. O prosesin tüm ihtiyacını karşılayacağız; böylece pratikte tüm ihtiyaç tasarruftan sağlanacak. Yine bu sıralar bir ticari binanın ısıtma sisteminin revizyonu üzerinde çalışıyoruz. Özellikle pandemi döneminde artan havalandırma ihtiyacının getirdiği enerji tüketimini azal- tan bir ısı geri kazanımı projemiz yürüyor. Yani gerçek bir teknik zenginlik söz konusu ve hem enerji verimliliği hem de yerinde enerji üretimi alanında yoğun bir çalışma içindeyiz.
Elde ettiğimiz çıktılardan bahsetmek gerekirse, bu yıl gerçekleştirmiş olduğumuz Enerji Verimliliği Projeleri ile yaklaşık olarak 213 Ton CO₂ azaltımı sağladık. Yine bu projeler ile müşterilerimiz, %40'a varan enerji verimliliği avantajı elde etti.
Performansa Dayalı Sözleşmelerin içeriği hakkında bilgi alabilir miyiz? Bu bağlamda ESCO Modeli nedir, neyi amaçlar?
Performansa Dayalı Sözleşmeler büyük, küçük, özel, kamu, sanayi, ticari veya konut fark etmeksizin tüm projelerde kullanılabilen bir yaklaşım. Yatırımcıya enerji giderlerinde değişen oranlarda tasarruf etme imkanı oluşturuyor. Bunu yaparken de performansın mesleki sorumluluğu, tasarrufun
garantilenmesi, kaynak ve tari- feden doğacak risklerin azaltılması gibi önemli risklere tek elden çözüm sunuyor. ESCO modeli ise enerji verimliliği ve
yerinde enerji üretimi projelerinin, tasarım, uygulama, finansman, devreye alma, işletme ve bakım, yani tüm süreçlerinin tek bir sözleşme ile gerçekleştirilmesi anlamına geliyor. Biz de ESCO modeline kestirimci bakım, ölçme ve doğrulamada sistematik yaklaşım gibi adımları ekleyerek, Performansa Dayalı Sözleşmeler konseptini oluşturduk. Performansa Dayalı Sözleşmeler ve ESCO modeli, şirketlerin enerji giderlerinde elde edilen tasarruflar sayesinde, yatırımların kendi kendilerini finanse etmesine izin vererek, firmalara kaynaklarını ihtiyaç duydukları diğer alanlara kaydırma esnekliği sağlıyor.
“Bugün dünyada enerji verimliliği yatırımlarının gittikçe artan bir kısmı Performansa Dayalı Sözleşmeler ile gerçekleştirilmektedir. Bu sözleşmeler, Türkiye’de henüz çok seyrek gerçekleşse de dünyada yıllık 30 milyar doların üzerinde bir hacme sahiptir.” şeklinde bir açıklama yapılmış. Bunu biraz detaylandırabilir misiniz?
Dünya genelinde enerji tüketimi her geçen yıl artarken tasarruf ve verimliliğe odaklanan modeller, giderek daha fazla önem kazanıyor. Enerji verimliliği ve öztüketime yönelik dağıtık enerji üretimi projeleri, Performansa Dayalı Sözleşme Modeli sayesinde sadece mevcut enerji giderlerindeki verimliliği kullanarak, farklı bir finansman gerekmeksizin hayata geçirilebilir. Böylece daha ilk günden itibaren, projenin geri ödemesini beklemeksizin, enerji giderlerinde düşüşler ortaya çıkarılabilir. Bu bağlamda dünyada enerji verimliliği ile ilgili yatırımlar sabit kalsa da son yıllarda Performansa Dayalı Sözleşmelerin giderek daha çok önem kazandığını görüyoruz.
Bu sözleşmelerin Türkiye’deki karşılığı ne boyutta?
Globalde olduğu gibi Türkiye’de de uçtan uca bir çözüm sunuyor olması, sağladığı en büyük kolaylık olarak değerlendirilebilir. Artan enerji maliyetleri nedeniyle şirketlerin enerji verimliliği ve sürdürülebilirlik çalışmalarını bir an önce gerçekleştirmeleri gerekiyor. Performansa Dayalı Sözleşmeler henüz Türkiye’de olması gerektiği kadar yaygın bir boyutta değil. Ancak bu sözleşmelerin önümüzdeki süreçte daha çok karşılık bulacağını düşünüyorum.
“9 Bin Ağacın 1 Yılda Nötrleyebildiğine Eşdeğer Sera Gazının Yok Olmasına Katkı Sağladık”
Enspire Kreatif Enerji Çözümleri için 2022 yılı nasıl geçti?
2022, küresel ekonomik dalgalanmala- rın 20. yüzyıldan beri ilk kez bu kadar yoğun yaşandığı bir yıl olurken, aynı zamanda iklim krizinin etkilerinin de arttığı bir dönem oldu. Küresel enerji sistemi, karbon emisyonlarının en büyük kaynaklarından biri olarak gösteriliyor. Bu nedenle küresel ısınmayı sınırlamak için sıfır emisyon politikasıyla kaynaklarımızı verimli kullanmamız ve sürdürülebilir enerji sistemlerine geçiş yapmamız kaçınılmaz hale geldi. Buradan yola çıkarak 2022’de özellikle sürdürülebilir enerjiyi çalışmalarının çatısına alan bir şirket olarak, şirketlerin enerji giderlerinde tasarruf sağlayarak, 5 adet GES ve 4 adet Verimlilik Arttırıcı Projeye imza attık. Müşterilerimize yüzde 40'a varan enerji verimliliği avantajı sunmamızın yanı sıra bu projelerimiz ile bir yılda 213 ton karbon salımının önüne geçerek, yaklaşık 9 bin ağacın 1 yılda nötrleyebildiğine eşdeğer sera gazının yok olmasına katkı sağladık. Projeleri ne kadar büyük bir enerji tasarrufu oluşturacağına ve karbon emisyonunda ne kadarlık azaltma yaratacağına göre ayrı ayrı ele aldık. Bunun yanında tabi ki enerji verimliliği ve yerinde enerji üretimini aynı anda gerçekleştirdiğimiz projelerimiz de oldu.
2023 beklentileri/hedefleriniz nelerdir?
Özellikle son dönemde ortaya çıkan enerji krizleri yeşil enerjiye geçişi geciktirse de önümüzdeki yıl yenilenebilir enerjiye olan talebin artacağı öngörüsündeyim. Fosil yakıtlara kıyasla çok daha parlak bir görünüm sunan güneş ve rüzgar enerjisi alternatiflerinin, tüm enerji sektörü için 2023 boyunca güçlü fırsatlar barındırmasını bekliyoruz. Enspire olarak, 2023’te enerji verimliliği ve öztüketim için yenilenebilir enerji yatırımlarındaki payımızı ve etkinliğimizi artıracak yatırımlara ağırlık vereceğiz. Bir yandan topluluk şirketlerimiz, diğer yandan da diğer müşterilerimiz için bu alanda kurumsal çözüm sağlayan önemli bir konumumuz var. Yeni yıldaki hedefimiz bu konumumuzu daha da güçlendirmek ve karbonsuzlaşma hedeflerimiz doğrultusunda yatırımlarımızı hayata geçirmek. Çünkü bu konuda Türkiye’de atılacak adım ve gerçekleştirilecek yatırımlara büyük bir ihtiyaç var.
“Enerji verimliliği” kavramının geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Türkiye’den kaynaklanan karbon emisyonları yüksek oranda enerji sektöründen geliyor. Yani biz enerji sektörü olarak sürdürülebilirlik çalışmalarında kaçınılmaz bir sorumluluğa sahibiz. Bugün Tür- kiye bir yandan hedeflerini bu sorumlulukla belirlemeye çalışırken diğer yandan da arz güvenliğini sağlamak zorunda. Bunlar kimi hallerde birbiriyle çelişkili görünse de yatırımların bugüne değil yarına yönelik yapılması anlayışı bırakılmamalı, yani tamamıyla temiz enerji yolunda kararlılıkla ilerlenmelidir.
Enerji verimliliği, son yıllarda önemini artan elektrik fiyatları ile göstermiş durumda. Hemen her mecra da verimlilik arttırıcı projelerin önemi konuşuluyor olmasına rağmen, projeler genellikle “raporlama” ve “tespit” aşamasında kalmakta. Bunun da bence en büyük nedeni uygulayıcı firmaların sunmakta olduğu rapor aşamasından sonraki faza, yani uygulama aşamasına geçerken, kullanıcının talep ettiği risk ortaklığını paylaşmıyor olması. Özetlemek gerekirse verimlilik arttırıcı projeleri kullanıcıya sunduktan sonraki yatırım, uygulama, ölçme değerlendirme ve verimlilik garantisi gibi alanlarda da Enspire’ın sunmakta olduğu nitelikte sorumlulukların alınması gerektiği düşüncesindeyim. Aksi halde tüm sorumluluk ve riskler yatırımcı/işletmeci üzerinde kalmakta olduğu için bu projeler işlet- meler tarafından daha temkinli değerlendiriliyor.
