2022 Yılında Güneş Enerjisi Kurulumları Kapasitesi Tüm Zamanların Rekorunu Kırdı
SolarPower Europe tarafından hazırlanan, intersolar Europe ve Global Solar Council tarafından desteklenen Güneş Enerjisi Küresel Pazarına Bakış (Global Market Outlook for Solar Power) raporu, 2023- 2027 periyodunda güneş enerjisinin ilerleyişine ışık tutuyor. Rapora göre; 2022'de dünya, 239 GW'lık yeni güneş enerjisi kapasitesini şebekeye bağlayarak tüm zamanların bir rekorunu daha kırdı ve 2016'dan bu yana en yüksek yıllık %45'lik etkileyici bir büyüme oranı kaydetti. Sonuç olarak, toplam küresel kurulu güneş enerjisi kapasitesi Terawatt eşiğini geçti. 2022'nin başlarında ve 2021 seviyelerine kıyasla %25 artışla yılsonunda neredeyse 1,2 TW'ye ulaştı.Solar PV, geçen yıl kurulan tüm yeni yenilenebilir enerji kapasitesinin üçte ikisini ve herhangi bir enerji üretim teknolojisinde elektrik üretimi açısından en yüksek büyüme oranını (%24) ortaya koydu. Bununla birlikte, güneş hâlâ küresel elektrik talebinin yalnızca %4,5'ini karşılarken, %70'ten fazlası yenilenemez kaynaklardan sağlanmaktadır. 2022'de, Ukrayna'daki savaşın yol açtığı önemli tedarik zinciri aksaklıkları, devam eden COVID-19 etkileri ve enflasyonist baskı, on yıldan uzun bir süredir güneş enerjisinin seviyelendirilmiş elektrik maliyetinde (LCOE) artışa neden oldu.
Ancak bu, maliyet rekabeti açısından bir zorluk oluşturmuyor; çünkü güneş enerjisi, yeni fosil yakıtlardan ve nükleer enerjiden önemli ölçüde daha ucuz olmaya devam ediyor. Ürün fiyatları son aylarda düşmeye başladı ve büyük ölçüde yakında kriz öncesi seviyelere geri dönmesi bekleniyor. 2022'deki rekor kurulumlar, tek bir yılda neredeyse 100 GW yeni kapasite eklenmiş ve yıllık %72'lik devasa bir büyüme oranıyla dünyanın tartışmasız lider güneş enerjisi pazarı olan Çin'in dikkate değer performansından kaynaklandı. 2022'de çalkantılı bir yıl geçiren ABD, yıllık %6'lık düşüşle 21,9 GW'a gerilemesine rağmen en büyük ikinci pazar konumunu korurken, Hindistan'ın toparlanması 2022'de 17,4 GW yeni kurulu güç ve %23'lük büyüme ile devam etti. 2022'de ilk 5 ülke arasına katılan Brezilya 10,9 GW ile kurulum oranını ikiye katlarken, İspanya 8,4 GW ile Avrupa'nın en büyük pazarı oldu. Bölgesel düzeyde Çin'in hakimiyeti Asya-Pasifik payını %60'a çıkarırken, Avrupa %19'da sabit kaldı ve Amerika
%17'ye geriledi. Kişi başına düşen kurulu güneş enerjisi kapasitesi açısından, Avustralya yaklaşık 1,2 kW/kişi ile liderliğini korurken, Hollanda da kişi başına 144 W olarak tahmin edilen küresel ortalamaya kıyasla kW/kişi eşiğini geçti. Tüm güneş enerjisi analistleri, istisnai bir 2022'nin ardından, güçlü büyümenin 2023'te devam edeceğine dair hiçbir soru olmadığından eminler, sadece bu büyümenin ölçeği hakkında soru işareti bulunuyor.
Orta Senaryo, 2023'te dünya çapında 341 GW'lık yeni güneş enerjisi kapasitesinin kurulacağını öngörüyor, bu da temelde 2022'deki olağanüstü
perfor- mansı tekrarlayan %43'lük bir büyümeye eşdeğerdir. Ancak, iyileşen piyasa koşullarıyla kurulumlar, 2023'te şimdiden 400 GW'ın üzerine çıkabilir. 2024'te eklenen 401 GW ve 2027'de ulaşılan 617 GW'lık bir pazarla güneş enerjisi dağıtımının önümüzdeki dört yılda devam etmesi
bekleniyor. Bu, toplam işletme kapasitelerini 2025'in başlarında 2 TW'nin üzerine ve 2027'nin sonunda 3,5 TW'ye getirecek.
2022 Aralık ayı sonunda Türkiye'nin toplam kurulu gücü de 103.809 MW'a ulaştı ve bunun 9.425 MW'ı PV santrallerinden oluştu. Tamamlanmakta olan güneş enerjisi projelerinin miktarının 1-1,5 GW olduğu tahmin edilmektedir. Bu kapasite 2022 yılındaki kurulu güce ek olarak değerlendirilebilir.
Güneş enerjisi kurulu gücü 2021 yılı sonuna göre 1.610 MW arttı. Türkiye'de 11.427 elektrik üretim tesisi, lisanssız ve lisanslı küçük elektrik üreticilerinin (GES) sayısı 9.353'e ulaştı (TEİAŞ, 2022). 10 yıl- dan kısa bir sürede 9 GW'ı aşan güneş enerjisi kurulumları ile PV panel üretim
pazarı da genişledi. Türkiye'de yılda 12 GW'ın üzerinde toplam modül üretim kapasitesine sahip 30'dan fazla güneş modülü üreticisi bulunuyor. Yeni modül üreticilerinin 2023'ün ikinci yarısına kadar 10 GW üretim kapasitesi ekleyerek toplam yıllık üretim kapasitesini yılda 22 GW'a çıkarması bekleniyor. Aynı şekilde modül çerçeve, cam, buat ve hücre yan sanayi üretimi de giderek gelişiyor.
Güneş enerjisi alanında faaliyet gösteren şirket sayısının güneş modülü, inşaat, kablo ve inverter üreticileri, işletme ve bakım şirketleri, akıllı şebeke, e-mobilite, blockchain uygulamaları, enerji depolama çözümleri, enerji verimliliği ve danışmanlık hizmetleri, enerji yönetimi ve izleme dahil olmak üzere 1.000 civarında olduğu tahmin ediliyor. Yerel olarak hizmet veren küçük şirketler hariç, Türkiye'de aktif olarak çalışan 250'den fazla Mühendislik, Tedarik ve İnşaat (EPC) şirketi bulunuyor. Bu gelişen gelişmelerin bir sonucu olarak, Türkiye güneş enerjisi sektörü şu anda 50.000'den fazla kişiye istihdam sağlıyor.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) tarafından açıklanan, 2020-2035 yıllarını kapsayan Türkiye Ulusal Enerji Planı'na göre güneş, rüzgâr ve nükleer enerji ile toplam elektrik kurulu gücümüz 189,7 GW'a ulaşacak. Bunun içinde güneşin payının 52,9 GW'a çıkması bekleniyor. Sektör paydaşlarının yaptığı araştırmaya göre, fabrika, otel, hastane gibi çatısı uygun işletmeler için öz tüketim amaçlı kullanılan lisanssız kurulumlar başta olmak üzere önümüzdeki yıllarda güneş gücüne en az 10 GW eklenme potansiyeli bulunuyor.
