Sürdürülebilir Enerji Bağımsızlığına Uzanan Köprü 'Akıllı Şebeke'
Küresel ekonomideki önemli rolü her geçen gün artan Türkiye, belki de tarihinde eşi görülmemiş bir değişim sürecinden geçmektedir. Türkiye ekonomisi hızla gelişir ve büyürken enerji talebi de artmaktadır. En son tahminler enerji talebinin yıllık olarak yüzde beş ile yüzde altı dolayında artacağını ve Türkiye'deki enerji üreticilerinin her yıl tüm ülke için ilave olarak 4,000 MW elektrik üretim kapasitesi eklemek ve dağıtmak zorunda kalacağını göstermektedir.
Tüm modern ülkelerde olduğu gibi, Türkiye'nin de büyüyen ekonomisinin ve artan enerji gereksinimlerinin hızına ayak uydurmak için çeşitlendirilmiş ve sürdürülebilir enerji kaynaklarına ihtiyacı olacaktır. Toplam elektrik üretiminin yaklaşık yarısını Rusya ve İran'dan ithal edilen doğal gazla çalışan elektrik santrallerinden üreten Türkiye, özellikle benzersiz bir enerji çeşitliliği sorunu ile karşı karşıyadır. Türk hükümeti bugünkü nesil ve gelecek nesiller için ekonomik büyümeyi ve refahı, sürdürülebilir enerji kaynağı ile dengeleme üzerine odaklanmış girişimleri uygulamaya koymaktadır. Enerji üretimini artırma ile ilgili bir diğer zorluk da, sera gazı emisyonunu artırmadan talebi karşılamaktır. Aslına bakılırsa hedef, bir yandan iklim değişikliğinin etkileri ile bağlantılı emisyonları azaltırken, öte yandan da enerji talebini karşılamaktır. Rüzgar ya da güneş enerjisi gibi daha temiz ve yenilenebilir enerji kaynaklarını enerji tedarikine dahil etmek, Türkiye'nin enerji kaynaklarını çeşitlendirme girişiminin önemli öğelerinden biri olacaktır.
2008 yılında, Avrupa Birliği Komisyonu 2020 yılına kadar ve sonrasında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasını teşvik etmeyi amaçlayan küresel ısınma ile mücadele etme çerçevesi dahilinde kapsamlı bir teklif hazırlamıştır. 2020 hedefleri; sera gazı emisyonunu yüzde 20 azaltmak, toplam enerji üretiminin yüzde 20'sini yenilenebilir kaynaklardan elde etmek ve enerji verimliliğini yüzde 20 artırmaktır. Kısacası hedef, "2020 yılına kadar 20-20-
Bir yandan AB Komisyonu'nun belirlediği zorlayıcı hedefleri karşılarken, öte yandan da hızla büyüyen bir ekonominin hızla artan enerji taleplerini karşılamak geleceğe dair bir hayal gibi görünebilir. Ancak gerçek şudur ki, hem etkili, hem de güvenilir bir şekilde daha fazla enerji sağlayacak ve aynı zamanda daha temiz enerji kaynaklarını bu enerji karışımına dahil edecek teknoloji bugün mevcuttur. Bu teknolojiye "Akıllı Şebeke" adı verilmektedir.
Akıllı Şebeke Nedir?
Akıllı şebeke basit bir kavramdır ve her şeyden önemlisi, işe yaramaktadır. Akıllı şebeke otomasyon ve bilişim teknolojilerini mevcut elektrik altyapısı ile bir araya getiren bir "Enerji İnterneti"dir. Böylece hem daha fazla verimlilik ve güvenirlikle elektrik sağlayacak bir enerji iletim şebekesi yaratır, hem de yenilenebilir enerji kaynaklarının kolayca elektrik sistemi ile bütünleştirilmesini sağlar. Akıllı şebeke, 21. yüzyıldaki enerji sorunlarımıza yönelik 21. yüzyıl çözümüdür.
Enerji kullanımı, talep, kesintiler ve şebeke durumu ile ilgili tüketicilere ve güç üreticilerine gerçek zamanlı ve iki yönlü bilgileri sağlayan akıllı şebeke, bugünün modern toplumları için modern bir enerji yetkilendirme aracıdır. Gerçek zamanlı veri ve bilgi sağlayan akıllı şebeke aşağıdaki özellikleri sayesinde daha akıllı enerji seçenekleri sunar:
Daha temiz enerji kaynaklarını (rüzgar ve güneş gibi) optimize etme ve doğal gaz ithalatına bağımlılığı azaltma
Daha fazla enerji verimliliği ve daha az karbon emisyonu sağlama
Tüketicileri enerji kullanımları ile ilgili bilgilerle yetkilendirme ve yaşam tarzlarından ödün vermeden daha akıllı seçimler yapmalarını sağlama
Enerji güvenirliğini ve operasyon verimliliğini artırma ve sonuçta daha üretken bir enerji altyapısı yaratma
Daha Az Kullanarak Daha Fazlasını Elde Etmek
Türkiye'deki enerji tüketiminin her geçen sene artacağı düşünüldüğü için, hem talebi etkili ve güvenilir bir şekilde karşılamanın, hem de istenmeyen çevre emisyonunu azaltmanın bir yolunu bulmamız gerekmektedir. Genel inanış, talebi karşılamanın tek yolunun geleneksel enerji santrallerinin kullanımını artırmak ve daha fazla kapasiteyi işleme almak için şebeke altyapısı eklemek olduğunu söylemektedir. Gerçekten öyle midir? Akıllı şebeke teknolojileri enerji verimliliğini artırabilir ve mevcut elektrik altyapısının kullanımını geliştirebilir. Mevcut optimizasyon teknolojileri trafoların ömrünü uzatabilir. Enerji yönetim sistemleri daha temiz enerji kaynaklarının elektrik sistemlerine daha yüksek yüzdelerde dahil edilmesine yardımcı olabilir. Ayrıca akıllı şebeke teknolojileri eş zamanlı haberleşme aracılığıyla verimlilik sunar ve toplumların daha az girdi kullanarak daha fazlasını başarmalarını sağlar.
Türkiye'nin Daha Temiz Enerji Kaynakları ile Güçlendirilmesi Konusu Gündemde
Akıllı şebeke teknolojilerinin kullanılması Türkiye'nin artan yenilenebilir enerji kaynakları ile sürekli artan talebi karşılamasına yardımcı olabilir. Bugün Türkiye'deki elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 75'i karbon üreten fosil yakıtlar kullanılarak yapılmaktadır. Hiç yararlanılmayan rüzgar ve güneş enerjisi kaynakları ile tüm ülkede bolca bulunan doğal kaynaklar kullanılabilir ve akıllı şebeke teknolojileri kullanılarak en uygun şekilde şebekeye dahil edilebilir. Akıllı şebeke teknolojileri Türkiye'ye hem toplam enerji üretiminin yüzde 20'sini yenilenebilir kaynaklardan elde etmeye yönelik 2020 yılı hedefinin fazlasıyla karşılanması, hem de çeşitlendirilmiş ve sürdürülebilir enerji tedarikini sağlama almasına yardımcı olarak çift avantaj sağlayabilir.
Akıllı Şebeke Teknolojisi ile Değişken Üretimin Sistemi Beslemesi
Yenilenebilir enerjinin - rüzgar ve güneş gibi - bilinen zorluklarından biri de, enerji üretimlerinin doğaları gereği değişken olmasıdır. Akıllı şebeke teknolojileri üretimdeki değişkenliğin yönetilmesine yardımcı olabilir ve bu dalgalanmaların neden olduğu güvenilirlik kaygılarını hafifletebilir. GE kullanıma hazır yenilenebilir enerji miktarının tahmin edilmesine yardımcı olabilecek akıllı şebekeyle bütünleştirilmiş tahmin teknolojilerini başarıyla satışa sunmuştur. Yenilenebilir güç tahminlerinin enerji yönetim ve dağıtım sistemleri ile bir araya getirilmemesi, enerji üreticilerinin geleneksel enerji santrallerini çok daha verimli bir şekilde çalıştırmalarını ve yenilenebilir enerji kaynaklarının değişkenliğini telafi etmek için gerekli rezerv miktarının azaltılmasını sağlar.
Hayata Geçen Akıllı Kent Projeleri
Avrupa'dan Asya'ya ve Kuzey Amerika'ya kadar, dünyanın her yerindeki şehirler kentler hem artan enerji talebini karşılama, hem de akıllı şebeke teknolojilerini kullanarak aynı anda küresel ısınmayı ele alma sorununun üstesinden gelmeye çalışmaktadır.
ABD'de enerji verimliliği ve iklim değişikliği sorunlarına yönelik olan Energy Smart Miami projesi kapsamında, Florida'da Miami şehrindeki bir milyon kişiye daha verimli ve emisyonları azaltacak şekilde elektrik sağlamak için akıllı sayaçlar ve otomatik enerji yönetim sistemleri gibi akıllı şebeke teknolojileri kullanılmaktadır.
İsveç'in Gothenburg şehrinde, evlere monte edilen 90,000 akıllı sayaç, tüketicilerin daha akıllıca enerji tercihleri yapmalarını ve enerji tüketimini, giderleri ve karbon emisyonlarını azaltmalarını sağlamaktadır.
Son on yıl içinde Çin'in hızla büyümesi şirketlerin ve tüketicilerin yaşam tarzlarını sürdürmeleri için gerekli olan büyük bir enerji gereksinimi yaratmıştır. GE akıllı şebeke teknolojilerinin faydalarını göstermek için Yangzhou şehrindeki Yeni Ekonomi Gelişim Bölgesi'nde kapsamlı bir uygulama merkezi inşa etmektedir. Ev enerji yönetim sistemlerinden şebeke altyapı kontrol sistemlerine ve şebeke çapında yönetim yazılımlarına kadar akıllı şebeke ürünlerini ve teknolojilerini barındıran GE'nin karbon-akıllı teknolojileri portföyü, Çin'in enerji tedarikinde verimliliği ve güvenilirliği artırmasına ve karbon izini azaltmasına yardımcı olabilir böylece Yangzhou'nun "akıllı bir kent" olma yolunda ilerlemesini sağlayabilir.
Sürdürülebilirlik Stratejisi
AB Komisyonu tarafından belirlenen "2020'ye kadar 20'de
Türkiye'nin enerji üretimindeki bu liberalleşme yabancı yatırımın teşvik edilmesine yardımcı olacaktır ve Türkiye ekonomisinin geçtiğimiz yıl içindeki yabancı yatırımlarda yüzde 20'lik bir artış elde etmesi beklenmektedir. Dünya Bankası "Temiz Enerji üretimi ve Akıllı Şebeke Teknolojilerine" yapılacak yatırımlar için 5,2 milyar Amerikan Doları değerinde bir fon tahsis etmiştir ve bu fonun 500 milyon Amerika Doları değerindeki bölümü Türkiye'deki akıllı şebeke projeleri için onaylanmış durumdadır. Akıllı şebeke teknolojileri kullanan yeni enerji santrali operatörleri, Türkiye'nin enerji çeşitliliği ve sürdürülebilirliği elde etmek üzere çok yol kat etmesine yardımcı olabilir:
Yenilenebilir enerji kaynaklarının enerji sistemine dahil edilmesinin avantajlarını optimize etme
Enerji verimliliğini, üretkenliğini, kalitesini ve güvenilirliğini artırma
Sera gazı emisyonlarını azaltma
Enerji kesintilerini azaltma
Elektrik altyapısının modernize edilmesi de, Türkiye'nin diğer Avrupa Üyesi ülkelere enerji ihraç etmesini sağlamaya yönelik bir diğer önemli adımdır.
Yarının Rüyası Bugünden Mümkün
Akıllı şebeke sadece geleceğe ait bir rüya değil, bugün karşı karşıya olduğumuz enerji sorunları ve çevresel kaygılara yönelik bir çözümdür. Akıllı şebeke teknolojileri mevcut ve gelecekteki enerji gereksinimlerimizi karşılama ve bu gereksinimlerin iklim üzerindeki etkilerini hafifletme potansiyelini sunar. Türkiye Cumhuriyeti'nin ayrı ama birbirine bağlı bu iki kıta arasında köprü olması gibi, akıllı şebeke bugünün enerji belirsizlikleri ile yarının enerji sürdürülebilirliği arasındaki köprüyü kurabilir. Ortak bir enerji vizyonu çevresinde bir araya gelen Türkiye halkı yarın bağımsız bir enerji ekonomisine sahip olmayı emniyete almak adına, sürdürülebilir bir enerji altyapısını bugünden yaratabilir.
Türkiye, Eylül 2010'da Avrupa Elektrik Sistemine GE Teknolojisiyle Bağlanıyor
GE'nin Akıllı Şebeke Teknolojisi, Elektrik Şebekelerinin Entegrasyonunu Sağlayarak Avrupa Çapında Enerji Güvenirliğini İyileştiriyor.
Türkiye Eylül 2010'da, GE'nin akıllı şebeke teknolojisiyle Avrupa elektrik ağına bağlanıyor. Bu bağlantı, enerji alanında büyüme ve ekonomik fırsatların genişlemesini sağlayacak. TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim A.Ş.), Avrupa elektrik piyasası ile enerji alışverişinde bulunabilecek. Bu da Avrupa genelinde enerjinin güvenirliğini ve kullanılabilirliğini artıracak.
Yavuz Aydın
General Electric Enerji Hizmetleri
Türkiye Direktörü
