“Güneş santrali yatırımcılarına inşaat aşamasında ‘Köprü Finansmanı’ desteği sağlıyoruz”
Güneş enerjisi sektöründe anahtar teslim proje faaliyetleri yürüten MEL Solar, Alman teknolojisiyle güneş enerjisine yönelik çalışmalar yapıyor. Dünyanın önde gelen güneş enerjisi firmalarından ET Solar Grubu bünyesindeki ET Solutions’ın İstanbul temsilciliğini yapan firma, güneş enerjisine dayalı anahtar teslimi elektrik üretim tesisi kurulumu, bakım hizmetlerinin yanı sıra panel ithalatı da gerçekleştiriyor. Sektörde yaşanan finansman sıkıntısına çözüm getirecek bir modeli de güneş enerjisi yatırımcılarına sunan MEL Solar, ET Solutions güvencesinde ‘Köprü Finansmanı’ modeliyle santral kurulum sürecinde yatırımcıların inşaat aşamasını tamamlaması için finansman sağlıyor. Konunun detaylarına ilişkin bilgiyi MEL Solar Energy Yönetim Kurulu Başkanı Levent Karaçelik’ten aldık…
“Türkiye’nin yüksek güneş enerjisi potansiyeli bizi bu alana yönlendirdi”
MEL Solar tamamen güneş enerjisine dönük, Türkiye’de anahtar teslim güneş enerjisi santrali kurulumu için faaliyet gösteren bir firma. Mel Solar Energy 2014 yılında yenilenebilir enerji alanına yöneldi ve bu alanda faaliyetlerine başladı. Bu konuya yönelmemizin sebebi ise Türkiye’nin yüksek güneş enerjisi potansiyeli. Bu potansiyele inandığımız ve bu alanda Türkiye’de halen profesyonel anlamda bir açık olduğunu düşündüğümüzden dolayı güneş enerjisi alanına yoğunlaştık. 2014 yılında da dünyanın önde gelen enerji çözümleri tedarikçisi ET Solutions AG ile stratejik ortaklık anlaşması yaptık ve onların Türkiye’deki temsilcisi olarak faaliyet göstermeye başladık. Bu süreçten sonra Türkiye’de kurulacak olan lisanslı ve lisanssız güneş enerjisi santrallerinin EPC çözümlerini ET Solutions AG ile birlikte vermeyi hedefledik. ET Solutions bu konuda tecrübeli bir firma. Dünyanın çeşitli yerlerinde olmak üzere toplamda 600 MW’ın üzerinde santral kurulumu var. Faaliyet gösterdiği alanların büyük bir ayağı Almanya ve İngiltere olmak üzere Filipinler’den Ürdün’e, Meksika’dan İsrail’e kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Bu da ET Solutions’ın konusunda uzman firmalardan biri olduğunu gösteriyor. Örneğin şu anda İngiltere’de en fazla EPC işi yapan firmalardan bir tanesi. Biz Türkiye’de ET Solutions için anlaşmayı yapıyoruz ancak projenin mühendislik sürecini ET Solutions’ın İstanbul’da görevlendirdiği mühendisler takip ediyor.
“Panellerimiz Bloomberg’in Tier 1 listesinde”
EPC hizmetlerinin yanında panel ithalatı da yapan MEL Solar Energy, ET Solar firmasının panellerini Türkiye’ye getiriyor. ET Solar panellerinin Bloomberg Tier 1 listesinde olduğunu ifade eden MEL Solar Energy Pazarlama Koordinatörü Sibel Ünver, panellerle ilişkin şunları söylüyor:“ET Solutions AG’nin içerisinde EPC kısmını yapan şirketin dışında bir de panel kısmının üretimini ve satışını yapan ET Solar bölümü var. Panel fabrikaları Çin, Japonya ve Malezya’da bulunuyor. Bu fabrikalar yıllık yaklaşık 3 GW üretim yapabiliyor. Güneş enerjisi panel üreticileri için Bloomberg şirketinin vermiş olduğu puanlamadan oluşan bir liste var. Bu önemli bir liste çünkü panellerin kredilendirilip kredilendirilmeyeceğine dair bilgi veren bir liste. Tier 1 listesi olarak adlandırılıyor ve bizim panellerimiz de bu listede. Bu bizim için büyük bir avantaj çünkü firmalar bu listede olan panellere daha sıcak ve güvenilir olarak bakıyorlar. Biz bu konuyla ilgili olarak hem EPC hem de panel hizmeti verebildiğimiz gibi müşterinin taleplerine göre yalnızca panel ya da yalnızca EPC hizmeti de verebiliyoruz. Panellerimizin teslim süreleri modellerine göre değişken olabiliyor. Şu anda paneller için mevzuattan dolayı zor bir süreçten geçiliyor ancak bizim ET Solar olarak farklı alternatiflerimiz de var. Arzu eden müşterilerimize Malezya üretimi olan panellerimizi sunabiliyoruz ve ortada hiçbir şekilde anti damping uygulamasına takılma gibi bir sorun kalmıyor. Tamamen müşterinin talebine göre çözüm üretebiliyoruz. Panellerle ilgili olarak finansman konusunda da şöyle bir kolaylık sağlayabiliyoruz; bizim standart bir ödeme planımız var ancak bu standardın dışında ödemeyle ilgili olarak 90 günlük bir vade tanıyabiliyoruz. Bunlar müşterinin talebine göre şekilleniyor. İlk etapta standart paketimizi sunuyoruz ancak Çin’de bulunan merkez ofisle görüşerek bunu esnek bir hale getirebiliyoruz”.
“Antalya’da 2 MW’lık lokomotif bir projemiz var”
Türkiye’de yaşanan yönetmelik değişikliklerinin sektörü olumsuz etkilediğini belirten Levent Karaçelik, şu anda ön anlaşması tamamlanmış pek çok projenin bu sebeple durma aşamasına geldiğini ifade ederek şöyle devam ediyor:
“ET Solar’ın Tier 2 listesinde olmasını kanıtlayan Türkiye’de yapmış olduğumuz örnek bir projemiz var; Antalya’nın Korkuteli ilçesi, Yukarı Karaman Yaylası Köyü’nde faaliyete geçirdiğimiz 2,24 MW kapasiteli Antsa GES & Koztek GES. Şu anda şebekeye bağlı bir şekilde elektrik üretimi yapıyor ve verimliliği gerçekten ilk taahhüt edildiğinden çok daha yüksek. Bu Türkiye açısından bizim için lokomotif bir proje. Bilecik’te gerçekleştireceğimiz ön anlaşması yapılmış olan 7 MW olan bir projemiz daha var. Şu anda sonuçlanma aşamasında. Bunların haricinde 3 ve 1 MW olan ön anlaşması yapılmış başka projelerimiz de var. Ama bunlar panellerle ilgili konunun aydınlığa kavuşmasını bekliyorlar. TEDAŞ onayları genelde ilk müracaata göre veriyor. Yani siz TEDAŞ’a müracaat edip bir proje sunduğunuzda projede kullanacağınız argümanları belirtiyorsunuz. Oradan aldığınız onay belgeleriyle anlaşmayı yapıyorsunuz. Ama asıl öncelikli olan EPC anlaşmasının yapılmış olması ve bu hep sona bırakılıyor. Sonuçta bu santrali birine yaptıracaksınız ve örneğin bize geliyorsunuz biz de diyoruz ki projede şu paneli, şu invertörü kullanırım. Bizimle anlaşma yapılıyor ama bu anlaşmaya göre TEDAŞ’ta bulunan dosyanızda proje değişikliği yapmanız lazım. TEDAŞ bu proje değişikliğini onaylama konusunu yokuşa sürüyor. Yatırımcılar şuan bunun tedirginliği içerisinde. Elimizde epey çalıştığımız iş var ama şuan hepsi duraksamada ve çok ağır gidiyor.
Sürekli değişen yönetmeliklerden dolayı sanki Türkiye’de güneş enerjisi yatırımı yapılmasın gibi bir hava yaratılıyor. Mutlaka öyle değil ama teşvik belgeleri durduruldu, ithal paneller teşvik kapsamından çıkarıldı, lisanssız yatırımlara yeni sınırlamalar getirildi. Bunlar hep yatırımcının elindeki işleri bekletmesine neden oluyor. 3-4 ay evvel imza aşamasına gelmiş projelerimizin hepsi beklemede. Tam yatırım yapıyorsunuz teşvik belgeleri durduruluyor. Bunlar bugün karar verilip yarın olacak şeyler değil. Sektörün görüşü alınması lazım. Türkiye’de panel üretimini destekleyeceğiz diye panel ithalatını hemen hemen imkansızlaştıracak uygulamalar yapılıyor.
“Köprü Finansmanı modeliyle santral kurulumunu finanse etmeyi amaçladık”
Şuan sektörde yaşanan durgunluk sebebiyle bankalar kredi vermiyorlar. Bundan 5-6 ay evvel bu işe finansman yapan leasing şirketleri birden bire frene bastılar. Önce santrali yap, çalışır hale getir, TEDAŞ onayını al, TEDAŞ’a fatura kesmeye başla biz finansman için o zaman devreye girelim demeye başladılar. Ancak Türkiye’de hemen hemen her sektörde olduğu gibi burada da bir öz sermaye eksikliği var. İnsanlar çağrı mektubunu almışlar ama işe başlayacak paraları yok. O nedenle biz devreye girmek durumunda kaldık ve ‘Köprü Finansmanı’ modelini ortaya koyduk. Madem banka projeyi kurulumdan sonra finanse edelim diyor biz de o aradaki zamanda santrali kurmasına yardım edecek bir miktar için bir enstrüman ürettik. ET Solutions, Çin bankalarından bu krediyi kendisi için temin ediyor ve o krediyle müşteriden gerekli teminatları alarak inşaat aşamasını tamamlaması için finansman sağlıyor. Bu finansman, santral kurulup Türk bankalarınca Re Finansman yapılana kadar ki safhayı kapsamakta olup, aynı şekilde panel satışlarında da 3 aylık finansman temin edilebiliyor. Şu anda bankalarla görüşmeler yapıyoruz. Biz inşaatı yapıp, santrali kurulu hale getireceğiz ama bileceğiz ki santralin kurulu hale geldiği gün banka bize ödemeyi yapacak. Bu finans sektöründe çok kullanılan bir model. Bir müşteri için en fazla 10 milyon Dolar kredi kullandırabiliyoruz bu da güneş enerjisi için aslında küçük bir rakam.
“Santrallerin elektrik üretim ve verimlilik takibi Münih’ten yapılıyor”
Santral ve panel konusunda yaptığımız anlaşmada operasyon ve bakım başlığı altında ayrı bir madde bulunuyor. Bu hizmet ile biz müşterinin talebine göre belli aralıklarda santralin bakımını yapıyoruz. Zaten 2 yıl santral bizim garantimiz altında. ET Solutions kurmuş olduğu santrallerin takibini Münih’ten yapıyor. Her bir santralin günlük verimi oradan takip ediliyor ve eğer bir sorun varsa anında müdahale ediliyor. Türkiye’de bakım yapan firmalar var biz onları taşeron olarak kullanıyoruz. Paneller konusunda da aynı şekilde ilerliyoruz. Paneller 25 yıl boyunca garantili ve bir sorun olduğunda anında yenisiyle değiştiriliyor.
“Önümüzdeki süreçte belediyelerle çalışmalar yapacağız”
Biz EPC konusunda yalnızca ET Solutions ile çalışıyoruz ancak panel konusunda daha değişik tipte paneller üreten bir firmayla çalışma yapmak üzereyiz. Bu çalışma ile belediyeleri hedefliyoruz. Belediyeler için daha dekoratif panel uygulamaları yapacağız. Otoparklar, pazar yerleri, stadyum üzerlerine güneş paneli uygulamaları gerçekleştireceğiz. Bunlarla ilgili olarak belediyelerle görüşmelerimiz devam ediyor. Örneğin şuan Tuzla Belediyesi ile pazar yerinin üzerinin panelle kaplanması projesi üzerinde çalışmalar yapıyoruz. MEL Solar olarak ileriki zamanlarda yatırımcı olmayı hedefliyoruz. ET Solutions’ın Türkiye’de yatırımcı olmak gibi bir amacı yok ancak MEL Solar olarak Türkiye’de santral kurmak hedeflerimizden bir tanesi”.
