enercast GmbH Danışmanı Makina Y. Mühendisi Görkem Teneler “enercast GmBH, üretim tahminleriyle yenilenebilir enerji santrallerinin şebeke ve enerji piyasasına entegrasyonunu sağlıyor”
2011 yılında Almanya’da kurulan ve hizmet olarak sunulan yazılım (SaaS) iş modeli ile rüzgâr ve güneş enerjisi santrallerine tutarlı üretim tahminleri sunan enercast GmBH, 20 ülkede 160 GW kurulu güce sahip yaklaşık 14 bin rüzgâr ve güneş santraline hizmet veriyor. Bu kapsamda enerji santrallerinde üretim tahminlerinin önemini ve enercast GMBH’nin bu konudaki çalışmalarını enercast GmbH Danışmanı Makina Y. Mühendisi Görkem Teneler anlattı.
enercast GmBH’nin faaliyetlerinden bahsedebilir misiniz?
enercast GmbH, yenilenebilir enerji alanındaki dijital dönüşüm ve uygulamalı yapay zeka konularında teknoloji sağlayıcı bir firma. Almanya’nın Kassel şehrinde 2011 yılında kurulan enercast bünyesinde çalışanların tümü teknik alanlarında uzman kişiler. enercast, hizmet olarak sunulan yazılım (SaaS) iş modeli ile rüzgâr ve güneş enerjisi santrallerine, tutarlı üretim tahminleri sunuyor. Bu tahminler yenilebilir enerji santrallerinin hem şebeke hem de enerji piyasasına entegrasyonunu sağlıyor. enercast, hali hazırda 20 ülkede 160 GW kurulu güce sahip yaklaşık 14 bin rüzgâr ve güneş santraline üretim tahmini sunan bir firma.
Enerji santrallerinde üretim tahminlerinin önemi nedir? İşletmeye nasıl bir fayda sağlar?
Yenilenebilir enerji santrallerinden üretilen elektrik geleceğimizin enerji kaynağıdır. Ancak hava durumu gibi bu santrallerden üretilecek elektrik miktarı önceden bilinemez ve tahmin gerektirir. Santral (RES, GES) veya şebeke işletmecileri (dağıtım, iletim) uygun bir planlama ve şebeke güvenilirliğini sağlayabilmek için üretim tahminine ihtiyaç duyarlar. Ayrıca enerji piyasa katılımcıları sözleşmesel ve mevzuatsal gereklilikler kapsamında piyasa kayıplarını veya cezaları azaltabilmek için tutarlı enerji üretim tahminleri kullanmak durumundadır.
Tahminleme çalışmalarının başarılı ve kaliteli olması neye bağlıdır?
Tahmin sağlayıcının kullanmakta olduğu (erişimine açık) hava modellerinin sayısı ve çeşitliliği, tahminlerdeki başarının birincil girdilerindendir. Bununla beraber sahip olunan yazılım teknolojisi, makine öğrenmesi ve istatistiksel yaklaşımlar, küresel/bölgesel ölçekte çalışan hava modellerinin santral konumu özeline indirgemesinde en önemli rolü oynar. Tahmin sağlayıcısı, santralin bulunduğu bölge özelindeki en başarılı hava modellerini kullanarak sisteminin altyapısını kurgulamalı, işletmeci tarafından sağlanan teknik bilgiler ve geçmişe dönük üretim verileri ile bu modelleri kalibre etmelidir. Burada başarının kabaca üçte biri işletme tarafından paylaşılan verilerin kapsam ve kalitesine bağlıdır. Geçmişe dönük verilerin kalitesi (format, tamamlılık oranı, çözünürlük) ve miktarı makine öğrenmesi sürecini besleyen ana girdilerdendir ve tahmin kalitesi buna doğrudan bağlıdır.
Tahminlerin başarılı olmasında işletmeye/ servise ne gibi görevler düşüyor?
Başarılı bir güç üretim tahmini için servis sağlayıcı ile santral işletmesinin işbirliği öncelikli şarttır. Burada sağlayıcının konu özelindeki uzmanlığı ve bölge özelindeki tecrübesi kadar işletme tarafından sağlanan verilerin doğruluğu ve kalitesi başarılı tahmin çalışması için olmazsa olmazdır. İşletmelerin dijital altyapıya önem vermesi çağımızın bir gereksinimidir ve veriye dayalı bir iş olan güç tahminleri, bu altyapının mevcut olduğu işletmelerde çok daha verimli şekilde işler.
Aynı zamanda gün içi piyasalarda işlem yapan işletmelerin gerçek zamanlı üretim verilerini tahmin sağlayıcısı ile paylaşabilmesi kısa dönem tahminlerin (gelecek 3 saat) iyileştirilmesi için kritik bir girdidir. Gerçek zamanlı verilerin kaynakta doğru okunması, gecikmesiz şekilde sunuculara aktarılması ve en taze haliyle sağlayıcı ile paylaşılması işletmenin sahip olduğu dijital altyapının becerisine bağlıdır. Bu işlem saatte 2 ile 4 defa sürekli tekrarlandığı için tüm veri iletişimi ancak makineler arasında gerçekleşebilir. enercast, dijital dönüşümün öneminin farkındalığıyla müşterilerine en iyi tahminlerin yanı sıra, bulut teknolojisine dayalı online platform ve tüm bilişim altyapılarına entegre olabilecek çözümler sunmaktadır.
Santralin bulunduğu bölgenin ve konumun tahminlerdeki önemi nedir?
Hava tahminlerinin başarısı bölgesel olarak farklılık gösterir. Kimi bölgeler iklimsel ve coğrafi olarak daha sade iken kimi bölgeler dağlık, deniz kenarı vb. elementlere sahip daha kompleks karakterdedir. Bütün tahmin modelleri farklı coğrafyalarda ve farklı mevsimlerde değişken bir başarı gösterir. Ayrıca bazı tahmin modelleri küresel kapsama sahipken bazıları bölgesel kapsamdadır. Bu sebeple her konum özelinde, o konumu kapsayan birden fazla hava modeli test edilmeli ve korelasyon başarısına göre en iyi tahmin model veya modelleri seçilerek tahmin başarısı maksimize edilmelidir. enercast 10 farklı hava modeli ile bu çalışmayı sürdürür. Geçmişe dönük veri koleksiyonu sayesinde, dünya üzerindeki herhangi bir konumda en uygun hava modellerini seçerek çalışır ve teknolojinin imkan verdiği en başarılı tahmin kurulumunu sağlar.
Üretim tahmin hizmeti alımında süreç nasıl işliyor?
enercast hizmet olarak sunulan yazılım (SaaS) iş modeli, kurulu güç miktarı üzerinden yapılan birim fiyatlama ile bir abonelik sunuyor. İlgili müşteriye, piyasa ve şebeke ihtiyaçlarına göre müşteri özelinde hizmet sunulur. Tüm tahminler geliştirilen dijital platform üzerinden kurulup kontrol edilebilmektedir. Genel olarak yıllık ve portföy değişimine uygun dinamik sözleşmelerle hizmet sunulur. https://portal.enercast.de adresi üzerinden tüm kullanıcıların hesap açıp, 1 aylık süre ile ücretsiz deneme tahmini alması mümkündür.
Türkiye genelinde hizmet verdiğiniz işletmelere ait bilgi verebilir misiniz?
Hem Türkiye hem de dünyada üç tipi vardır; bunlar santral işletmecileri (RES, GES), şebeke işletmecileri (dağıtım, iletim) ile enerji ticareti, dengeleme grupları ve uzaktan varlık yönetimi gibi daha çok dijital ortamda işlem yapan firmalar. Türkiye’de hali hazırda yaklaşık 3,5 GW’lık kurulu güce sahip yaklaşık 70 rüzgâr santraline Gün Öncesi ve Gün İçi üretim tahmini sunuluyor. Bunun yanı sıra artan lisanslı GES’ler ile güneş üretim tahminleri de sunulmaya başlandı. Daha çok lisanssız GES’lerin üretim tahmini konusunda birçok dağıtım şirketine ilgili bölge kapsamında tahmin hizmeti veriliyor.
Önümüzdeki döneme ilişkin hedefleriniz nelerdir?
YEKDEM kapsamındaki santrallerin tabi olduğu alım garantileri hali hazırda yine tahmin bazlı bir işleme tabidir. Önümüzdeki yıllarda hem mevcut santraller hem de yeni devreye alınan santraller piyasa işlemlerine tabi olacağı için Gün Öncesi ve Gün İçi piyasaları daha önemli hale gelecektir. Önümüzdeki dönemlerde Gün İçi piyasasına yönelik tahminlerin artması beklentisi ile enercast bu alanda sunduğu canlı veri entegrasyonuna bağlı canlı üretim tahminini diğer müşterilerine sunmayı hedefliyor. Bunun haricinde sayıları artacak lisanslı GES’ler, dağıtım şirketlerine sunalacak bölgesel tahminler ve son olarak daha çok piyasa fiyat tahmininde kullanılan Ulusal RES ve GES üretim tahmini de önümüzdeki dönemde talebin arttığı hizmetler olacak.