Yenilenebilir Enerji Orta Doğu’nun Enerji Gündeminin Zirvesine Yükseliyor
Orta Doğu’nun enerji ve kamu hizmetleri sektörü, iddialı enerji çeşitlendirme programlarının merkezinde bulunan yenilenebilir enerjiye ve dijital inovasyona geçişle birlikte benzeri görülmemiş bir dönüşüm geçiriyor. Hükümetler enerji güvenliğini arttırmaya ve hidrokarbon kaynaklarından gelen getirileri en üst düzeye çıkarmaya çalıştıkça, kamu hizmet şirketleri dünyanın en büyük yenilenebilir enerji projelerinden bazılarını daha da ileriye taşıyor.
2019 yılında, dünyanın en büyük tek bölgeli fotovoltaik (FV) güneş enerjisi santrali olan Abu Dabi'deki 1,17GW’lık Sweihan bağımsız elektrik enerjisi santralinin (IPP) devreye alınması da dahil olmak üzere, bölge genelinde temiz enerji için birçok dönüm noktasına ulaşıldı. Sweihan tesisinin Mart ayında devreye alınmasından kısa bir süre sonra, komşu emirlik Dubai, dünyanın en büyük tek bölgeli enerji yatırım projesi olan 4,3 milyar dolarlık konsantre güneş enerjisi (CSP) projesi ile finansal kapanışa ulaştı.
Hükümetler artan güç talebini karşılamaya çalışırken, alternatif enerji kaynaklarını tedarik şirketerinin ağlarına entegre etme inisiyatifi 2020 yılında ivme kazanacak. Orta Doğu'da elektrik talebinin 2050'ye kadar üç katına çıkacağı tahmin ediliyor, zira iddialı sanayi ve ekonomik genişleme programları ile birlikte hızlı nüfus artışı, artan bir güç ihtiyacına neden oluyor. Enerji ve kamusal tedarik kuruluşları, artan talebi karşılamak için kurulu güç üretim kapasitesinin 2025 yılına kadar yüzde 35 artması gerektiğini tahmin ediyor.
Maliyetleri ve emisyonları azaltmak
Bölgedeki elektrik üretiminin, 1970'lerden bu yana ağırlıklı olarak petrol ve doğal gaz tarafından sağlanmasının ardından, tedarik şirketleri enerji üretimi için yakıt kaynaklarını çeşitlendirme çeşitlendirmeye çalışıyorlar ve planlarının merkezinde yenilenebilir enerji kaynakları bulunuyor.
2015'teki Paris COP 21 enerji konferansında karbon salınımlarını azaltmaya yönelik küresel hedefler dünya genelinde manşetleri taşınırken, yenilenebilir enerji üretimi için gereken destek ekonomi ile sağlanıyor. Temiz enerji için teşvik, güneş ve rüzgar enerjisi teknolojilerinin maliyetindeki keskin düşüşle sağlanıyor zira FV güneş ve rüzgar enerjisi kurulumu maliyetini 2010'dan bu yana sırasıyla yüzde 73 ve yüzde 80 oranında düştü.
Şebeke ölçeğinde yenilenebilir enerji santralleri sağlama maliyetindeki düşüşün çoğu Orta Doğu ve Kuzey Afrika tesisleri ile teşvik edilmiş olup, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır'ın tamamı 2015'ten beri güneş ve rüzgar enerjisi tarifelerinde rekorlar kırmaktadır.
Büyüyen fırsatlar
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı'ndan (Irena) alınan verilere göre, 2017 yılında küresel olarak 167 GW'lık yenilenebilir enerji kapasitesi kuruldu; bu, kurulu ilave güç kapasitesinin yüzde 61'ini oluşturuyor. Bu, yüzde 27'ye varan yeni fosil yakıt santrallerinin kapasitesinin iki katından daha fazlası anlamına geliyordu.
2017 yılında bölgedeki kurulu güneş ve rüzgar enerjisinin sırasıyla 2.350 MW ve 434 MW'a karşılık gelmesiyle Orta Doğu’da bulunan temiz enerji yüzdesi bugüne kadar mütevazı oranlarda seyretse de bölgesel tedarik şirketleri, dünyanın en büyük temiz enerji programlarından bazılarıyla ön plana çıkıyor.
Enerji ve kamusal tedarik kuruluşları, şu anda proje hattında 100 milyar dolarlık temiz enerji projesi olduğunu tahmin ediyor; bölgenin tedarik kuruluşlarının iddialı hedeflerini yerine getirmesi için 2050 yılına kadar toplamda temiz enerjiye yapılan yatırımın 300 milyar doları aşması bekleniyor.
Suudi Arabistan’ın 2030’a kadar 58,7GW’lık yenilenebilir enerji tesis etme hedefi, bölgesel ve uluslararası yatırımcılar ve enerji firmaları için en heyecan verici fırsatları sunacak. Krallık’ın Yenilenebilir Proje Geliştirme Ofisi (Repdo), 2019’un sonuna kadar Ulusal Yenilenebilir Enerji Programının (NREP) 1,6GW’lık üçüncü turu için ihaleleri başlatmayı planlıyor.
BAE, 2050 yılına kadar enerjisinin yüzde 50'sinin karbon içermeyen kaynaklar tarafından üretilmesini hedefleyerek temiz enerji geçişinin odak noktası olmaya devam edecek. Abu Dabi'de 2GW’lık olması planlana Dhafra bağımsız güneş enerjisi santrali için Kasım ayında yapılan tekliflerin ardından, emirlik hali hazırda 1,5GW-2GW’lık olması planlanan bir sonraki büyük güneş enerjisi projesi PV 3’ün planları üzerinde çalışıyor.
Dubai'de, Suudi Arabistanlı Acwa Power başkanlığındaki bir konsorsiyum, Ekim ayında Mohammed bin Rashid'in (MBR) güneş enerjisi gelişiminin beşinci aşaması için kw saat başına $1,695 sentlik ($c/kWh) rekor düzeyde bir düşük tarife sunmuştu. Dubai’nin 2050 yılına kadar toplam enerjinin %75’înin temiz enerjiden oluştuğu daha iddialı bir hedef belirlemesiyle beraber emirlik bölge genelinde yenilenebilir enerji dağıtımının kilit itici gücü olmaya devam edecek gibi görünüyor.
44 yıldır uluslararası sektör profesyonellerini bir araya getiren dünyaca ünlü enerji fuarı Middle East Electricity’nin yeni adı olan Middle East Energy’nin önemli bir parçasını “yenilenebilir enerjilerih bölgenin enerji sektörüne entegre edilmesi” konsepti oluşturacak. Dubai World Trade Center - Dubai Enerji Ticaret Merkezi'nde 3-5 Mart 2020 tarihleri arasında gerçekleşecek olan fuarda temiz enerjinin kendine ait bir bölümü olacak.
Middle East Energy’nin organizatörü Informa Markets’ın Sektör Grup Başkanı Gareth Rapley, yenilenebilir enerjinin artık sadece bir konsept olmadığını, bölgenin önde gelen kamusal tedarik etkinliğinde merkezi bir konuma geldiğini belirtti.
Rapley, “İyi tasarlanmış ihaleler, uygun finansman koşulları ve azalan teknoloji maliyetleri sayesinde, yenilenebilir enerji kaynakları ana akım haline geliyor. Halihazırda mevcut olan yenilenebilir enerji kaynakları hedeflerine dayanarak BAE liderliğindeki bölge, 2030 yılına kadar %23'lük bir azalmaya eşdeğer olan 354 milyon varil petrol tasarrufu sağlayabilir, enerji sektörünün karbondioksit salınımını %22 azaltabilir ve elektrik sektörünün su kullanımını %17 oranında düşürebilir” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Dubai Hükümdarı Vekili Ekselansları Şeyh Maktoum Bin Mohammed Bin Rashid Al Maktoum'un himayesinde düzenlenen ve Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanlığı’nın ev sahipliğini yaptığı Middle East Energy, 3-5 Mart 2020 tarihleri arasında Dubai Dünya Ticaret Merkezi'nde gerçekleşecek.
