Rekor Büyüme, Yenilenebilir Enerjinin Maliyet Avantajını Artırıyor
2023 yılında yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılacak ilave yatırımların %81'i fosil yakıt alternatiflerinden daha ucuzdur ve ülkelere 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarını üç katına çıkarmaları için cazip bir iş ve yatırım gerekçesi sunar.
Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA) tarafından geçtiğimiz hafta New York'taki BM Genel Kurulu sırasında düzenlenen Küresel Yenilenebilir Enerji Zirvesi'nde açıklanan 2023'te Yenilenebilir Enerji Üretim Maliyetleri, fosil yakıt fiyatlarının tarihi maliyet seviyelerine yaklaşmasına rağmen yenilenebilir enerji kaynaklarının rekabet gücünü koruduğu sonucunu gösterdi.
2023'te eklenen 473 gigavatlık (GW) rekor kapasitenin %81'i veya 382 GW'lık yeni devreye alınan şebeke ölçekli yenilenebilir enerji projelerinin maliyetleri, fosil yakıtla çalışan alternatiflerinden daha düşüktür. IRENA'nın yeni raporu, onlarca yıldır düşen maliyetler ve özellikle güneş ve rüzgâr için gelişen teknolojinin ardından, yenilenebilir enerji dağıtımının sosyo-ekonomik ve çevresel faydalarının artık benzersiz bir şekilde zorlayıcı olduğunu göstermektedir.
Maliyetlerin sadece bir yıl içinde kilovat saat başına yaklaşık dört ABD sentine düşmesiyle, 2023 yılında güneş enerjisinin küresel maliyetleri fosil yakıt ve nükleer seçeneklerden %56 daha düşük hale geldi. Genel olarak, 2000 yılından bu yana küresel çapta kullanılan yenilenebilir enerji, enerji sektöründeki yakıt maliyetlerinde 409 milyar ABD dolarına kadar tasarruf sağlamıştır.
IRENA Genel Direktörü Francesco La Camera şunları söyledi: “Yenilenebilir enerji, fosil yakıtlar karşısında maliyet açısından rekabetçi olmaya devam etmektedir. Uzun vadeli destek politikalarının erdemli döngüsü yenilenebilir enerjiye ivme kazandırmıştır. Buna karşılık büyüme, teknolojinin gelişmesine ve maliyetlerin düşmesine yol açmıştır. Yenilenebilir enerji fiyatları artık bir mazeret değil, tam tersine bir gerekçe. Yenilenebilir enerji kaynaklarının 2023 yılındaki rekor büyümesi bunun bir örneğidir. Düşük maliyetli yenilenebilir enerji kaynakları, IRENA tarafından modellendiği ve COP28'de BAE Mutabakatı ile belirlendiği üzere, 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesini üç katına çıkarma hedefini önemli ölçüde artırmak için kilit bir teşvik unsurudur.”
Yenilenebilir enerjinin üç katına çıkarılması hedefine ulaşmak için küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin 2030 yılına kadar 11.2 TW'a ulaşması ve 2030 yılına kadar yılda ortalama 1044 GW yeni kapasite eklenmesi gerekmektedir. IRENA'nın Dünya Enerji Geçişlerine Genel Bakış raporuna göre bu kapasitenin 8.5 TW'ı sadece güneş enerjisi ve kara rüzgârından gelecektir.
En önemlisi, üç katına çıkarma hedefine depolama gibi enerji dönüşümünün temel kolaylaştırıcıları eşlik etmelidir. Depolama proje maliyetleri 2010 ve 2023 yılları arasında %89 oranında düşmüş olup, şebeke altyapısı zorluklarının giderilmesine yardımcı olarak yüksek oranda güneş ve rüzgâr kapasitesinin entegrasyonunu kolaylaştırmaktadır.
La Camera sözlerine şunları ekledi: “Önümüzdeki yıllarda tüm yenilenebilir enerji kaynaklarında kayda değer bir büyüme bekleniyor ve bu da ülkelere büyük ekonomik fırsatlar sunuyor. Analizimiz, yenilenebilir enerjinin üç katına çıkmasında en büyük etkiyi güneş enerjisi ve kara rüzgârının yapacağını gösteriyor. Küresel pazardaki düşük maliyetli yenilenebilir enerji kaynakları sayesinde, politika yapıcıların elinde fosil yakıtlara bağımlılığı azaltmak, karbon yoğun enerji kullanımının ekonomik ve sosyal zararlarını sınırlamak, ekonomik kalkınmayı teşvik etmek ve enerji güvenliği faydalarından yararlanmak için acil bir çözüm var.”
2023 yılında, çoğu teknolojide yeni devreye alınan yenilenebilir projelerden elde edilen elektriğin küresel ağırlıklı ortalama maliyeti, güneş fotovoltaikleri (PV) için %12, kara rüzgârı için %3, açık deniz rüzgârı için %7, yoğunlaştırılmış güneş enerjisi (CSP) için %4 ve hidroelektrik için %7 oranında düşmüştür.
Elektrik talebinin arttığı ve yeni kapasiteye ihtiyaç duyulan OECD dışı ekonomilerde, ülkeleri ve bölgeleri için fosil yakıtlı eşdeğerlerinden daha düşük maliyetli yenilenebilir enerji üretim projeleri, işletme ömürleri boyunca elektrik sistemi maliyetlerini önemli ölçüde azaltacaktır.
2023 yılında Asya, 2000-2010 yılları arasındaki dönemde 212 milyar ABD doları ile en yüksek kümülatif tasarrufu kaydederken, onu 88 milyar ABD doları ile Avrupa ve 53 milyar ABD doları ile Güney Amerika takip etmektedir.
Yenilenebilir enerji üretimi, en düşük maliyetli yeni enerji üretiminin varsayılan kaynağı haline gelmiştir. Politika yapıcılar ve paydaşlar, politikaların, düzenlemelerin, piyasa yapılarının, destek araçlarının, risk azaltma mekanizmalarının ve finansmanın üç katına çıkarma hedefiyle hızla uyumlu hale getirilmesini ve 2025 yılında Paris Anlaşması'na bir sonraki Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkılar (NDC'ler) turunda sunulmasını sağlamaya odaklanmalıdır.
