Header Reklam
Header Reklam

GES’lerde konstrüksiyon, taşıyıcı sistemler… GES’lerin ayakları yere ne kadar sağlam basıyor?

06 Ağustos 2015 Dergi: Temmuz-Ağustos 2015
GES’lerde konstrüksiyon, taşıyıcı sistemler…  GES’lerin ayakları yere ne kadar sağlam basıyor?

Güneş enerjisi tesislerinde, panel ve inverterden sonra belki de en önemli üçüncü ekipmanı konstrüksiyon yani metal taşıyıcı sistemler oluşturuyor. Onları özellikle geniş düzlüklere kurulmuş, MW’lar düzeyinde elektrik üreten panellerin altında görürüz. Bunlar ne kadar sağlamsa tesisiniz de o kadar sağlamdır diyebiliriz. Bir firma temsilcimizin de dediği gibi “Bu sistemler aslında bütün yatırımınızı taşıyor”.

Ancak güneş enerjisi tesisleri projelendirilirken konstrüksiyon yani taşıyıcı sistemler yeterince dikkatli planlanıyor mu, bunun yanıtı çok net değil. Oysa tasarımda yapılacak bir hata tesise büyük zararlar verebilir, verimi düşürebilir ya da yıkılarak çalışamaz hale getirebilir.

Tesislerin ayakları diye de adlandırabileceğimiz bu sistemler ne kadar yere sağlam basıyorsa, sistem o kadar ayakta kalacak demektir. Bu bağlamda bu ay ki, dosya konumuzda ülkemizde sayıları hızla artan “GES’lerin ayakları yere ne kadar sağlam basıyor” diye araştırdık. Sektör temsilcilerine nelere dikkat edilmesi gerektiğini sorduk. Aldığımız cevapların detaylarını okuyabileceğiniz dosyamızdan bazı uyarıları buraya not ediyoruz…

“Bu sistemler aslında bütün yatırımınızı taşıyor”

-Türkiye’de güneş enerjisi sistemleri tasarlanırken, yapılan hataların başında; panellerin, taşıyıcı sistemler tarafından taşındığı gerçeğinin unutulması geliyor.
-Konstrüksiyona karar verirken çok düşük fiyatlara aldanılmamalı. Kesinlikle yapılmış projeler incelenmeli, gerekirse saha ziyaretleri talep edilmelidir.
-GES yatırımlarının en az 25 yıl süreyle çalışacağı göz önünde bulundurulduğunda, bu yatırımlar için kullanılacak malzemelerin de çok dikkatli seçilmesi gerekir.
-Çakma yöntemiyle yapılacak projelerde, kullanılacak malzemenin 25 yıl toprak altında kalacağı hesaplanarak, ona göre seçilmesi gerekir.
-Taşıyıcı malzemelerin birleştirilmesinde kullanılacak cıvatalar mutlaka inox olmalıdır. İleride cıvatalarda meydana gelebilecek paslanma ya da deformasyon santralin   verimini etkileyecektir.
-En iyi malzemelerin seçilmesinin yanında montajın da çok önemli olduğu unutulmamalıdır.
-Uygulanacak projenin statik hesabında, zemin etüt raporu önemli bir konudur.
-Yatırımcıların ve EPC firmalarının, taşıyıcı sistemlerin bir mühendislik projesi ve inşaat uygulaması olduğunu göz önünde bulundurmaları gerekir.

ALKOR Solarsis, Solar Departmanı Sorumlusu Fatih İşmar:

“Taşıyıcı sistemler aslında bütün yatırımı taşıyor”

Alkor Solarsis-KayseriAlkor Solarsis olarak, 10 yılı aşkın bir süredir dünyanın birçok ülkesine, güneş enerjisi tesisleri için, bağlantı-montaj parçaları ve sistem çözümleri sunuyoruz.

Değişik coğrafyalarda yaptığımız pek çok proje sayesinde, ürünlerimizi farklı doğa koşullarında test etme imkânımız oldu. Bu vesileyle ürün ve sistem tasarımlarımızda çeşitlilik ve uygulanabilirliğin yanında, yüksek kaliteyi de yakaladık. Alkor Solarsis, Türkiye’de 6’sı çakım makinası olmak üzere, 14 araçtan oluşan makine parkuru, 10 kişilik teknik ve 100’ü aşkın montaj ekibi ile 130 MW’tan fazla projeye sistem ve montaj desteği sağlamıştır. Bu rakamlar işimizi ne kadar ciddiye aldığımızı ve projelerimizi ne kadar sahiplendiğimizi göstermektedir.

Türkiye’de güneş enerjisi sistemleri tasarlanırken, yapılan hataların başında; panellerin, taşıyıcı sistemler tarafından taşındığı gerçeğinin unutulması geliyor. Yani bu sistemler aslında bütün yatırımı taşıyor. Dolayısıyla taşıyıcı sistemlerin tasarımında yapılacak en ufak bir hata, konstrüksiyonun yıkılmasına, panellerin uçmasına ya da mikro çatlaklar oluşmasına neden olacaktır. Sonuçta tesiste büyük zararlar oluşacak hatta çalışamaz hale gelecektir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus, alüminyumdan yapılan panel çerçeveleri ile ısıl uyumu sağlayacak alüminyum taşıyıcı sistemlerin tercih edilmesidir. Bu hem ısıl genleşme sonucu oluşabilecek mikro çatlakların önüne geçer hem de sistemin ısısını dağıtarak, verimi arttırır.

Diğer bir dikkat edilmesi gereken husus ise taşıyıcı sistem tasarımıdır. Mevcut yönetmelikler çerçevesinde, sistemin kurulacağı bölgenin doğa şartları göz önünde bulundurularak tasarım yapılmalıdır. Bu da tecrübe ve mühendisliğin harmanlanmasıyla olur. Konstrüksiyona karar verirken çok düşük fiyatlara aldanılmamalı. kesinlikle yapılmış projeler incelenmeli, gerekirse saha ziyaretleri talep edilmelidir.

Alkor Solarsis olarak, ülkemiz ve dünyanın geleceği açısından GES projelerinin önemli olduğuna ve çoğalması gerektiğine inanıyoruz. Dolayısıyla bu tesislerin, yıllarca ayakta kalmaları ve beklenen verimlilikte enerjiyi üretebilmeleri gerekiyor. Sektörde herkesin bu gerçeği göz önünde bulundurarak çalışması gerekiyor.  

 BİRLİK Enerji Genel Koordinatörü Lütfi Özbaygın:

“Malzeme kadar montaj da önemlidir”

Birlik Enerji-KonyaGES yatırımlarının en az 25 yıl süreyle çalışacağı göz önünde bulundurulduğunda, bu yatırımlar için kullanılacak malzemelerin de çok dikkatli seçilmesi gerekir.

GES’lerde dikkat edilmesi gereken unsurların başında alt yapıyı yani santralin omurgasını oluşturan taşıyıcı sistemler gelir. Omurganın sağlam olması kullanılacak diğer malzemeleri de birebir etkiler. Bunun için alt yapıda kullanılacak malzemenin en az 25 yıl sorun yaratmadan durması gerekir.

Alt yapıda ilk önce arazi ve iklim şartlarına göre; “çakma” ya da “beton kaidelere montaj” uygulamalarından hangisinin faydalı olacağı hesaplanmalıdır. Biz şirket olarak beton kaideye yapılmasını tavsiye ediyoruz. Çakma yöntemiyle yapılacak projelerde, kullanılacak malzemenin 25 yıl toprak altında kalacağı hesaplanarak, ona göre seçilmesi gerekir.

Ana taşıyıcı sistem olan çelik konstrüksiyonun galvanizlenmesi ikinci önemli konudur. Çeliklere uygulanacak galvaniz işleminde de 25 yıl paslanmayacak şekilde yapılması zorunludur.

Üçüncü önemli konu da taşıyıcı malzemelerin birleştirilmesinde kullanılan cıvatalardır. Kullanılacak cıvatalar mutlaka inox olmalıdır. İleride cıvatalarda meydana gelebilecek paslanma ya da deformasyon santralin verimini etkileyecektir.

Dördüncü önemli unsur ise montaj konusudur. En iyi malzemelerin seçilmesinin yanında montajın da çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Montaj esnasında yapılan işlemler, alt yapının ömrünü etkileyen en önemli unsurların başında gelir. Mutlaka kalifiye personel kullanılması gerekir. Ayrıca montajın hiçbir aşamasında kaynak kullanılmamalıdır. Kullanılan en ufak parçanın bile özenle seçilerek, monte edilmesi gerekir.

 ISOTEC Enerji, İnşaat Mühendisi Hakan Özen:

“Sektördeki fiyat farklılıkları malzeme kalitesinden kaynaklanmaktadır”

IsotecGüneş enerjisi tesislerinde taşıyıcı sistemler konusunda dikkat edilmesi gerekenleri şöyle değerlendirebiliriz.

Projelendirme: Uygulanacak projenin statik hesabının yapılması esnasında birçok veriye ihtiyaç duyulmaktadır. Zemin etüt raporu bu veriler içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Ancak ne yazık ki, zemin etüt raporları çoğu zaman projeyi tamamlamamız için yeterli verileri içermiyor. Yatırımcı için ek bir maliyet oluşmaması için zemin etüt raporu hazırlatılmadan önce, bu verilerin sektörde faaliyet gösteren firmalardan temin edilmesi gerekir.

TEDAŞ onayına sunulan projeler genel olarak çok büyük kesitler içeren uygulanamayacağı belli projeler iken, sonradan yapılan revizyonlarla kesin hesaba gidilmektedir. Bu da denetleyici kurumlar için büyük bir zaman kaybıdır. Sektördeki firmalar bu konuda titiz davranarak süreci hızlandırmalıdırlar.

Üretim aşaması: İmalat sırasında kalite kontrole önem verilmeli. İmalata giden ürünün, verilen tolerans değerlerine uygun olup olmadığı denetlenmelidir. Aksi takdirde uygulama aşamasında sorunlar yaşanabilir.

Kullanılan ürünün kalitesi uluslararası bir standart ile güvence altına alınmalıdır. ISOTEC Enerji olarak DIN normlarına uygun imalat yapılmasına özen göstermekteyiz. DIN normu kullanılacak galvaniz miktarından, açılacak deliğin tolerans değerine kadar, üretimi bir standarda bağladığından birbirinden tamamen farklı iki sistem için de en verimli sonucu verecektir.

Sektördeki fiyat farklılıkları genel olarak malzeme kalitesinden kaynaklanmaktadır. Bu konuda titiz davranmayan şirketler; ekstra bakım maliyetleri ve sistemin geri dönüş süresinin uzaması gibi olumsuzluklarla yatırımcıyı zarar verirler.

İş planlama: Sektörün ivme kazanmasıyla birlikte proje onay tarihleri için verilen süreler daha önceki dönemlere göre daha uzun sürmekte. Bu nedenle iş planlaması yapılırken müşteriye taahhüt edilen tarihlere dikkat edilmesi gerekir.

Güneş enerjisi tesisleri, bilindiği üzere çok farklı disiplinin bir arada çalışmasıyla ortaya çıkan sistemlerdir. Bu nedenle çalışılacak taşeron firmalarla koordineli bir planlama yapılmalıdır.

Uygulama aşaması: Yeni bir sektör olması nedeniyle montaj işlerinde çalışacak kalifiye eleman sıkıntısı var. ISOTEC Enerji olarak, montaj ekibinde yer alacak deneyimsiz arkadaşlarımıza, şantiye kurulmadan birkaç gün önce, geliştirmiş olduğumuz bağlantı detayları ve pratik montajı hakkında eğitimler veriyoruz.

Çakma kazıkların kullanıldığı projelerde teoride olmayan ancak uygulama esnasında sorun çıkabileceğinin öngörülmesi lazım. Bu nedenle uygulama aşamasında sürprizlerle karşılaşmamak adına sistemlerin montajı esnek bağlantıları da içermelidir.

 PRO-TS ENERJİ Proje ve Satış Yöneticisi Taşkın Erdoğan:

“Taşıyıcı sistemlerde ucuz olan değil, ekonomik olan tercih edilmelidir”Pro-Ts Enerji

Türkiye'de güneş enerji sektörü henüz emekleme aşamasında olmasına karşın çok hızlı bir ivmeyle Avrupa'nın parlayan yıldızı
konumuna gelmiştir.

Güneş enerji santralleri  kurulumu aslında geniş bir yelpazedir. Her türlü arazi, çatı ve yan yüzey uygulaması yapılabilmektedir. Her bir kurulum için farklı çözümler geliştirilebilmektedir. Burada yatırımcıların dikkat etmesi gereken konu kendi ihtiyaçları doğrultusunda doğru çözümü doğru noktadan almış olmalarıdır. Genel olarak arazi uygulamalarında alüminyum ve galvaniz profillerle oluşturulan sistemleri, çatı ve yan yüzey projelerinde ise alüminyum profilleri tercih etmek doğru olacaktır.

Arazi sistemlerinde sehpa dizaynı, zemin sınıfı, özellikleri ve kimyasal içeriği, kar yükü, deprem yükü gibi değişken yükler, çatı sistemlerinde ise sehpa dizaynı, çatı aşık yük taşıma kapasitesi, kaplama cinsi, aşık ara mesafeleri ve yine kar yükü ve deprem yükü gibi değişken yükler taşıyıcı konstrüksiyonlar için fiyat farkı oluşturmaktadır. Bu nedenle aynı firmadan farklı sahalar için alacağınız teklifler değişiklik gösterebilmektedir. Burada en ekonomik statik hesabı oluşturmak, zeminden gelecek etkileri  ve sisteme etkiyecek  yükleri karşılayacak en uygun profilleri seçmek, yatırım maliyeti açısından oldukça önemlidir. Unutulmamalıdır ki güneş enerjisi taşıyıcı sistemlerinde ucuz olan değil, ekonomik olan tercih edilmelidir.

Doğru sahada doğru malzemeyi kullanmak kadar, kaliteli profil ve bağlantı elemanlarının seçimi ve statik hesaplara uygun montaj da sistemin ekonomik ömrü açısından oldukça önemlidir. Yatırımcıların taşıyıcı konstrüksiyon montajı hizmetini malzemeyi temin ettikleri firmalardan talep etmelerinde ve iş bitiminde tarafsız bir başka kuruluşa, işi denetletmelerinde fayda vardır.

Ayrıca bu seçim sırasında firmaların referans işleri ve firmanın oluşacak sorunlara ne kadar hızlı geri dönüş yapabilecek durumda olduğuna da bakmakta fayda olduğunu düşünüyorum. 

SOLARTEKNİK Projeler Direktörü Şinasi Altınel:

“Saha ziyareti yapmadan asla montaj hizmeti vermiyoruz”

SolarteknikGüneş enerjisi tesislerinde konstrüksiyon ya da diğer adıyla metal taşıyıcı sistemler; yatırım maliyetinin en az % 65-70’ini oluşturan panel ve inverterleri taşımaktadır.

Dolayısıyla santralin ömür ve fayda beklentilerinde bizce ürün tedarikinde en az panel ve inverter seçimi kadar önemlidir. Yatırımcıların ve EPC firmalarının sadece metal ya da malzeme gözüyle bakmamaları, taşıyıcı sistemin bir mühendislik projesi ve inşaat uygulaması olduğunu göz önünde bulundurmaları gerekir.

Panel metal taşıyıcı sistemlerin tasarımından üretimine, sahadaki montaj uygulamalarına kadar mühendislik işi olduğunu hatırdan çıkarmamak gerekir.

SolarTeknik olarak müşterilerimizin bizden istediği taşıyıcı sistem teklifini; numune kuyu açılmış, toprak analizi yapılmış, detaylı zemin etüt raporu olmadan asla hazırlamıyoruz. Saha ziyareti yapmadan asla montaj hizmeti vermiyoruz.

Kazık, kolon ve ana kirişleri sıcak daldırma galvaniz kaplı çelik malzemeden tasarlayıp üretiyoruz.

Zemin yapısına uygun olarak kazık tasarımında kullandığımız malzemelerin et kalınlığını en az 3,5 -4 mm kalınlığında seçiyoruz. Çünkü gerekli galvaniz kaplama kalınlığını ancak bu şekilde garanti ediyoruz ve sistemin ömrünü uzatmış oluyoruz. Alüminyum ve çelik malzemelerin seçiminde de oldukça titiz davranıyoruz. Mevcut kalite ve standartların çok üzerinde sertifikalı malzeme kullanıyoruz.

Panel çerçeveleri alüminyum malzemeden yapıldığı için panel kızakları ve montaj klipslerini en kaliteli alüminyum malzemeden tasarlayıp üretiyoruz. Bu şekilde hem galvanik korozyona önlem almış oluyoruz hem de güneş santrali sahasında gece-gündüz, yaz-kış ısı değişimlerinde sistemin en pahalı yatırımı olan güneş panellerinin zarar görmesine engel olmuş oluyoruz.

Üstün mühendislik tasarımının sonucu olarak montaj işlemini en az insan gücü kullanarak gerçekleştiriyoruz. Bağlantı elemanlarını sertifikalı ve gerekli testlerden geçmiş ürünler üreten tedarikçilerimizden sağlıyoruz.

Kısacası biz işimize gereken önemi, müşterimize gereken değeri vererek, onların yatırımlarını uygun maliyetli çözümler üreterek koruyoruz.



Slider Altına