Enerji Borsası'nda sona doğru...
Türkiye Enerji Borsası’nın kurulum çalışmalarında süreç tamamlanmak üzere.
Geçtiğimiz günlerde enerji ticaretinin tüm boyutlarıyla konuşulduğu All Energy Turkey etkinliğinde konuşan Borsa İstanbul Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Kemal Yılmaz, EPİAŞ’ta kanunen Eylül ayının sonuna kadar kira sözleşmesinin tamamlanıp teslim edilmesi gerektiğini ve ondan sonraki 6 ay içerisinde de faaliyete geçmesinin hedeflendiğini söyledi. Yani 2014 yılının Mart ayı sonuna kadar EPİAŞ’ın bilfiil alım satım işlemlerine bir ortam hazırlaması gerekiyor. Yılmaz, şu anda ana sözleşmenin ve yönetmeliklerin bitirilmesi aşamasındayız. Ardından EPİAŞ yönetim kurulu atanacak ve sonrasında da yönetim kurulu EPİAŞ’ın çalışma esaslarını belirleyecek dedi. Kurulacak enerji borsasının % 30’u TEİAŞ, % 30’u Borsa İstanbul ve % 40’ı da özel sektöre ait olacak şekilde özel hukuk hükümlerine tabi bir şirket olacak.
2014′ün Mart ayında alım satım devreye alındıktan sonra borsanın etkin bir şekilde çalışabilmesi için belli bir zaman geçmesi gerektiğinin de altını çizen Yılmaz, bu etkinin 2015 yılının başından itibaren görüleceğini söylüyor.
Piyasa risklerinin etkin bir şekilde yönetilebilmesi için spot piyasanın EPİAŞ’da, türev piyasanın da Borsa İstanbul’da olacağı iki ayaklı bir yapı planlanıyor. Spot piyasada, gün öncesi ve gün içi piyasası olacak. Türev piyasada ise vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri, forward sözleşmeleri ve swap sözleşmeleri yapılacak. Başlangıçta elektrik ticaretinin işlem göreceği EPİAŞ’ta, birkaç yıl sonra doğalgazın da işlem görmesi hedefleniyor.
Özel sektörün enerji borsasından beklentilerini de Enerji Ticareti Derneği Başkanı Batu Aksoy dile getirdi. Aksoy; devletin, EPDK gibi düzenleyici ve denetleyici olmasını ancak hiçbir şekilde belirleyici olmamasını beklediklerini söyledi. Aksoy; düzenleyici kurumlara özellikle bu pazarlarda ihtiyaç var ama hiçbir şekilde fiyatı belirleyici olmaması lazım. Fiyatı arz-talep ve piyasanın belirlemesi lazım diyor.
EPİAŞ’ın hangi ilde faaliyete geçeceği konusu merak edilirken, paydaşlardan oluşacak yönetim kurulunun nasıl seçileceği de merak konusu. Özellikle % 40 paya sahip özel sektörün yönetime nasıl seçileceği, seçilecek kişilerin aynı zamanda enerji firması sahibi olmaları durumunda ne olacağı gibi sorularımızı da Enerji Ticareti Derneği’nden Başkan Yardımcısı Mustafa Karahan’a sorduk. EPİAŞ’ın bu hisse yapısını ilk kendilerinin önerdiğini hatırlatan Karahan, dizayn edilen işleyiş modelinin
biraz EEX’ten (Avrupa Enerji Borsası) alındığını ancak kurulan sistemin bir taklit olmadığını tamamen Türkiye icadı bir sistem olduğunu anlattı. Yönetimin nasıl oluşacağı konusunda ise her hisse grubunun kendi temsilcilerini kendilerinin seçeceğini kaydetti. Özel sektör tarafında, EDT olarak sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte, bir uzlaşma içinde belli ağırlıklarla belli sektörleri yansıtan bir modelle kendi temsilcilerini seçmeyi önerdiklerini söyledi. Karahan sonuçta yüzde yüz olmasa da kurulmakta olan borsa yapısından oldukça memnun olduklarını ekledi.
Başta da belirttiğimiz gibi enerji borsasının ana sözleşmesi yakında kamuoyuna açıklanacak. Çalışmalar tamamlanmak üzere. Hep birlikte izleyip göreceğiz…
Önümüzdeki sayıda görüşmek dileğiyle…